Sitemizde yazı yazanların özellikle bu yazıyı okumasını rica ediyorum.
Öncelikle bu sitede yazı yazmayı tercih ettiğin için teşekkür ederim. Lafı hiç uzatmadan konuya gireyim. Konu telif haklarıyla alakalı. Konuyu net bir şekilde anlamanız için sizlere bundan biraz bahsedeyim.
Dijital bir ortamda yayınlanan içeriklerin, hangi konuda olduğu önemli değil, özellikle okuyucu deneyimi açısından görsellerle desteklenmiş olması beklenir. Bundan dolayı, online mecralarda bulunan görseller uygun bir biçimde kullanılmadığında ciddi telif hakkı sorunlarına yol açabilir. Bu da elbette, bazı ekonomik ve hukuki yaptırımları beraberinde getirir.
Genel kaynaklarda “copyright” terimi ile açıklanan ve (©) şeklinde sembolize edilen telif hakkı; temelde, orijinal bir yaratıcı düşünce ürünün kullanılması ve yayılması hakkının eser sahibine yasalar aracılığıyla verilmesidir. Pek çok meslekte olduğu gibi, görsel sanatlar alanında çalışanlar, üretimleriyle yaşamlarını maddi ve manevi olarak sürdürebilme amacı taşır ve telif hakkı bu amacın gerçekleştirilmesi için sanatçıya katkı sağlar.
Çevrimiçi faaliyetler söz konusu olduğunda telif hakkı ile ilgili kural çok basittir: İnternet aracılığı ile bulunan kaynaklar, sahibinin izni olmadan kullanılamaz. Öyle ki arama motorları, görsellerin ücretsiz kullanıma açık olduğu veri tabanları değildir.
İnternette bulunan logo, illüstrasyon ve fotoğraf gibi her türlü imajın hakkı saklıdır ve bu durum genel olarak “görseller telif hakkına tabi olabilir” ifadesi ile açıklanır.
Bu da bahsi geçen görselin nasıl ve kimler tarafından kullanacağına, yalnızca görseli oluşturan kişi tarafından karar verileceği anlamını taşır. Dolayısıyla izin almadan herhangi bir mecrada hakkı saklı bulunan görselleri kullanmak, bir telif sorunuyla yüzleşme ihtimalini doğurur.
Diyeceksiniz ki o zaman internetteki görselleri ihlal yapmadan nasıl kullanacağız?
Bunun bir çok yöntemi var ama sizlere benim sürekli olarak kullandığım en kolay ve hiç uğraştırmayacak olanı söyleyeyim;
Stok görsel sitelerinden faydalanın: Ücretli ve ücretsiz kullanım sunan pek çok stok görsel sitesi mevcut. Elbette, her sitenin kendine özgü birtakım kısıtlamaları veya şartları (üyelik işlemleri ve ücretli kullanım gibi) bulunabilir; bu noktalara dikkat ederek telif hakkını ihlal etmeden, içeriğini görsellerle desteklemeniz mümkün. Benim en çok kullandığım sitelerden size birkaç tane örnek vereyim.
1. Pixabay
2. Freepik
3. Unsplash
4. Life of Pix
5. DepositPhotos (Ücretlidir)
Bunun gibi daha bir çok web sitesi var. Bu siteleri kullanarak telifsiz olarak yazılarınızı görsellerle destekleyebilirsiniz.
Sonuç olarak, telif hakkına ilişkin bir sorun yaşamamak ve hukuki bir yaptırımla karşılaşmamak adına internetten bulduğun görselleri kullanmak için izin almalı ve izinsiz her türlü aktiviteden uzak durmalısın. Buna ek olarak, eser sahibiysen, hukuki bir yardım alarak illegal kullanımların önüne geçmen, haklarını korumak ve telif ile ilişkili farkındalık yaratmak açısından önemlidir.
Eğer şimdiye kadar bu duruma dikkat etmeden görsel paylaştıysan hemen düzenlemeni ve bu kurallara uyarak değişiklik yapmanı öneririm. Belki şuana kadar bir problemle karşılaşmamış olabilirsin ama unutma bu karşılaşmayacağın anlamına gelmez. Bu genel olarak değinmek istediğim bir konuydu. Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Bir sorunuz olursa lütfen yorum olarak belirtmeyi unutmayın. Elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışacağım.